Press here to view The Greasy Pole pictures.
Welcome to my first online exhibition. While trying to keep creative during the quarantine, I had the time to finish some old projects that have been pending for some time now. The one project was the pictures I took in 2010 of Cyprus' most exciting traditional game that takes place during the Kataklysmos Festival in Cyprus and for sure the most dangerous one.
"Kataklysmos", meaning deluge or cataclysm in Greek, is a religious festival held 50 days after the Greek Orthodox Easter. Traditionally a celebration of Noah and the flood, the festival has its roots in both the Bible and Greek mythology.
The Greasy Pole or Slippery Pole, the highlight of all the games that are played during the Kataklysmos Festival. A wooden electricity pole is taken and tied up parallel to the sea, a flag is positioned at the end of the pole, and large quantities of grease are added all over the length of the pole to make the mission impossible for the contestants, who have to grab the flag to win.
A game that I personally participated in when I was in high school, for a few years in a row, and never managed to get further than a few feet.
The game's origins start way back in 1918 in Keryneia, an occupied town of Cyprus since 1974. Organizers used to add a Greek flag at the end of the pole.
In Paphos though, the flag positioned was always red for reasons unknown. This gave me the inspiration to intervene in the pictures.
Hambos Paraskevas, a very enthusiastic character with a lot of courage,
was the champion of the game for many years is portrayed in a few of the pictures.
Ο «ΟΛΙΣΘΗΡΟΣ ΙΣΤΟΣ» ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΦΑΚΟ ΤΟΥ ΣΕΡΓΗ ΧΑΤΖΗΑΔΑΜΟΥ
ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ ΤΟΥ
Ο καλλιτέχνης Σέργης Χατζηαδάμου ετοιμάζει μια έκθεση με φωτογραφικά ενσταντανέ στα οποία ο φακός του έχει αποθανατίσει ένα από τα πιο εντυπωσιακά δρώμενα των Εκδηλώσεων του Κατακλυσμού (Εορτή του Αγίου Πνεύματος) στο νησί μας▪ μια γιορτή που στην Κύπρο λαμβάνει χώρα «παρά θιν’ αλός»: το αγώνισμα του «ολισθηρού ιστού». Το αγώνισμα αυτό είχε μια παγκύπρια αναγνώριση, πλην όμως στην Κερύνεια, οι Κερυνειώτες το είχαν αναδείξει σε θαλασσινό αγώνισμα, αποτελώντας βασικό λαογραφικό και αθλητικό γεγονός. Σήμερα δε αποτελεί μέρος της ατομικής και συλλογικής (πικρής) μνήμης κάθε Κερυνειώτη, που το έζησε εκεί στο λιμανάκι της Κερύνειας, ή το ζει νοερώς μέσα από τις διηγήσεις των παππούδων προς τα εγγόνια.
Ο Σέργης Χατζηαδάμος, ως γνήσιος καλλιτέχνης είδε μέσα στις εντυπωσιακές πόζες τη μοναδική στιγμή που δίνεται στον καλλιτέχνη με ένα «κλικ» να αποθανατίσει το γεγονός της πτώσης ή της νίκης του αθλητή, όσο και από την πλευρά του «αθλητή» να δώσει στο κοινό με τις χορευτικές του κινήσεις τη βεβαιότητα για μια στιγμή ότι εκείνος θα ήταν ο νικητής, θα τα κατάφερνε να φτάσει στην άκρη του ολισθηρού ιστού, πιάνοντας τη σημαία που οι διοργανωτές στερέωναν στην άκρη του. Μέσα από τις όντως εξαιρετικής καλλιτεχνικής υφής φωτογραφίες που αποθανάτισε το 2010 στις εκδηλώσεις του παφιακού Κατακλυσμού, δεκάδες νέοι φαίνονται πως πίστεψαν στο δικό τους όνειρο: ότι θα μπορούσαν να περπατήσουν στον αλειμμένο με γράσο πάσσαλο, για να πάρουν μοναδικοί νικητές, πλέον, το τρόπαιο: τη σημαία που περίμενε στο τέλος της «διαδρομής» των γλιστερών δέκα μέτρων. Η σημαία ήταν η αφορμή, ιδιαίτερα σε περιόδους μαρασμού του τόπου. Ακόμα και η στιγμιαία, εντυπωσιακή και οδυνηρή πολλές φορές πτώση, δεν μπορούσε να σταματήσει τους νέους να ονειρεύονται ότι θα ήταν οι νικητές. Τίποτα δεν μπορούσε να τους κάνει ηττοπαθείς. Άλλωστε, στην αναπόφευκτη πτώση, έπεφταν με εντυπωσιακό τρόπο, που με ένα «κλικ» θα έμενε στην αιωνιότητα. Είτε γλιστρούσε στον ιστό και έπεφτε, είτε κατάφερνε να φτάσει στο τέλος αρπάζοντας τη σημαία, πάλι θα έπεφτε, διότι δεν υπήρχε τρόπος επιστροφής. Στο μεταξύ, δεκάδες οι πτώσεις και άλλα τόσα τα «κλικ».
Σήμερα, στην έκθεση, δεκάδες μνήμες θα ξεγλιστρήσουν από το μυαλό όσων έζησαν ένα τέτοιο γεγονός σε μια από τις πόλεις μας. Με τον περίφημο Χάμπο Παρασκευά στο λιμανάκι της Πάφου να γίνεται ο ήρωας του «ολισθηρού ιστού» επί εφτά συνεχή χρόνια, αλλά και στην Κερύνεια, στη Λεμεσό, στη Λάρνακα, στην Αμμόχωστο, η κάθε μια με τους δικούς της ήρωες του «ολισθηρού ιστού».
Μ.Α. ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ
Επιστημονικός Διευθυντής Παττίχειου Δημοτικού Μουσείου Ιστορικού Αρχείου Λεμεσος.